Door ONZE AMSTERDAMREDACTIE
26 aug. 2021 in BINNENLAND
Het Stedelijk Museum en de gemeente Amsterdam hebben hun standpunt rond het schilderij ’Bild mit Häusern’ van de Russisch-Franse kunstenaar Wassily Kandinsky laten varen en zullen het teruggeven aan de erfgenamen. Het bekende schilderij behoorde, voor de Tweede Wereldoorlog uitbrak, tot de verzameling van de Joodse naaimachinefamilie Lewenstein, die het kunstwerk in 1923 aankocht voor 500 gulden.
Het schilderij Bild mit Häusern van Wassily Kandinsky in het Stedelijk Museum.
Ⓒ RAMON VAN FLYMEN / HOLLANDSE-HOOGTE / ANP
In een antwoord aan de raad laat burgemeester Femke Halsema weten dat het college het belang van de erfgenamen – derde generatie – van de rechtmatige eigenaren erkent. „Anders dan in het bindende advies van de Restitutiecommissie uit 2018 (door de rechter bevestigd in 2020) moet niet meer ’de belangenafweging’ maar ’het herstel van onrecht’ voor slachtoffers centraal staan”, schrijft de burgemeester, die benadrukt kunst die onvrijwillig in het bezit van nazi’s kwam, altijd te willen teruggeven.
Bij elkaar vijf erfgenamen maakten de laatste jaren aanspraak op het schilderij. Drie Amsterdammers – twee zussen en een broer – en twee Amerikaanse nazaten. De Amsterdamse link loopt via Irma Klein, erfgename van het schilderij Bild mit Häusern, dat Kandinsky in 1909 schilderde. De Amerikaanse tak maakt aanspraak via Robert Lewenstein, die begin 1940 was gescheiden van Irma Klein en naar Amerika vluchtte met een nieuwe vrouw.
Advocaat Simon van der Sluijs handelt de overdracht af namens de erfgenamen. „Er zullen nu enkele formaliteiten moeten worden afgewerkt tussen het museum en de erfgenamen. Dat neemt ongeveer twee tot drie maanden in beslag.” Er wordt geen melding gemaakt waar het schilderij uiteindelijk terecht zal komen.
